spośród konwencjonalnych, niemieckich dzieł z obszaru historii wojskowości atlas bitew starożytnych Johannesa Kromayera, wyprodukowany we współpracy z Georgem Veithem jest publikacją nieszablonową. Kolejne tomy, będące zarówno syntezą na temat wojskowości antycznej, poczynając od wojen perskich, a kończąc na schyłku Republiki Rzymskiej, jak i graficzną jej ilustracją połączoną z dociekaniami terenowymi i przedstawieniem zróżnicowanych hipotez oraz kontrowersji na temat poszczególnych kampanii i batalii zapewne nieprędko doczekają się opracowania, które żeby je zastąpiło.
Stąd, mimo upływu niemal stulecia, oddajemy do rąk czytelników tę wspaniałą pozycję w języku polskim. Pierwotnie atlas ukazywał się w zeszytach, czy także tomach w latach 1922-1929 i, o ile nam wiadomo, nie ukazał się w całości.
spomiędzy zapowiadanych 34 arkuszy wydano 29. Ofiarą niedoszłego szóstego tomu padły między innymi okres hellenistyczny, dziesięciolecia jakie upłynęły od upadku Numancji w 133 roku p.n.e. Do wojen galijskich Cezara i kilka epizodów z wojen domowych tego ostatniego.
Recenzja, jaka ukazała się w Revue belge de philologie et d'histoire, (T. 12, nr 1, ss. 222-224) z roku 1933 (Kromayer zmarł mniej więcej rok później, tj. 23 września 1934 r.) zapowiada pojawienie się szóstego tomu,,wkrótce", lecz najwidoczniej do tego nie doszło, a wydanie, w oparciu o które opracowywaliśmy przekład polski, obejmowało jedynie wspomniane dwadzieścia dziewięć arkuszy wraz z opisem.
podczas prac natrafiliśmy na liczne problemy, związane zwłaszcza z terminologią użytkowaną w czasach Kromayera i Veitha i z nazwami geograficznymi. O ile te pierwsze łatwo dało się pokonać drogą dedukcji i szukania analogii z terminologią współcześnie wykorzystywaną, a także znanymi faktami z historii danej kampanii, to niestety w ciągu tych niemal stu lat, jakie upłynęły od czasu opracowania atlasu, jak dodatkowo map, na których się opierali autorzy, niektóre tereny kilkukrotnie zmieniały właścicieli, a co za tym idzie poszczególne lokacje zmieniały nazwy, czy też wręcz znikały w całości.
Z powyższych powodów trudno było w tym względzie przyjąć jakieś jednoznaczne zasady pisowni, tłumaczenia czy transkrypcji, bowiem równocześnie możliwości, jak i stan wyjściowy były różnorodne. Najprostszym do rozwiązania problemem były nazwy konwencjonalne, które najczęściej pozostawione zostały w brzmieniu, w jakim zawarł je autor.
Najtrudniejszym wszelkie nazwy północnoafrykańskie i bliskowschodnie, gdzie poszczególni kolonizatorzy usiłowali fonetycznie oddać brzmienie nazw arabskich. Na koniec należy wspomnieć o dwóch kwestiach związanych z opracowaniem graficznym.
Atlas zawierał niemało maleńkich map, na których fizycznie trudno było odczytać pojedyncze napisy. Poza nielicznymi przypadkami udało się je odtworzyć w oparciu o inne mapy. Drugim problemem było zastosowanie czcionek.
Oczywiście wielu z nich aktualnie się nie używa, a niektóre są na tyle niedużo czytelne,nawet w sytuacji możliwości ich wykorzystania, należałoby z tego zrezygnować. Mapy zamieszczone w atlasie były opracowywane w oparciu o zróżnicowane pozycje XIX-wiecznej kartografii, czasami realizowane w technikach obecnie nie użytkowanych, a podpisy poszczególnych lokacji były realizowane nad wyraz przeróżnymi czcionkami.
W miarę możliwości dążono do ujednolicenia, ale czasami trudno było ustalić powód wykorzystania czcionki takiej, a nie innej. Należy brać to pod uwagę korzystając z atlasu. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.
